Rafa to nic innego, jak masywny podwodny grzbiet lub wał utworzony z nagromadzonych szczątków morskich organizmów (w przypadku rafy koralowej – z korali). Tworzy się najczęściej u wybrzeży lub w strefie szelfu kontynentalnego, ale może też być samotna, w kształcie atolu.
Pierwsze konstrukcje rafowe pojawiły się we wczesnym kambrze. Od ponad 25 milionów lat rafy koralowe są miejscem bytowania najbogatszej grupy zwierząt morskich – żyje tu 1/4 wszystkich gatunków. Ewolucja stworzyła olśniewający wachlarz form i barw. To podwodny odpowiednik lasu deszczowego.
Zagrożenia dla raf koralowych
Rafy koralowe to nie tylko piękne, ale też niezwykle cenne ekosystemy. Mają swoich naturalnych „szkodników” (np. zbyt duże populacje żerujących na nich rozgwiazd), ale dziś największym ich wrogiem jest człowiek. Naukowcy grzmią na alarm: 3/4 światowych raf jest zagrożonych. Zanieczyszczenie (np. ściekami komunalnymi i przemysłowymi), wycieki ropy naftowej, pogłębianie dna na morskich szlakach to najpoważniejsze zagrożenia dla raf. Katastrofalna w skutkach jest też barbarzyńska metoda połowu ryb na morzach koralowych, polegająca na detonowaniu materiałów wybuchowych pod wodą (tzw. głuszeniu). Zagrożeniem są nierozsądni turyści, którzy kawałki koralowców chętnie zabierają jako wakacyjną „pamiątkę”. Oraz globalne ocieplenie. Wszystko to sprawia, że 19% raf koralowych na świecie zostało już bezpowrotnie zniszczonych, a szacuje się, że w ciągu następnych 100 lat zagładzie może ulec kolejne 70%. Z tego powodu podejmowane są działania zmierzające do uratowania raf. Obecnie ponad 40 raf koralowych jest objętych ochroną rezerwatową, a wszystkie gatunki koralowców rafotwórczych chronione są przez Konwencję Waszyngtońską (CITES).